Korzystając z nadarzającej się okazji, jaką są kolejne korzystne rozstrzygnięcia sądów administracyjnych, wydanych w sprawach naszych Klientów, wracam do tematu odszkodowań za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne. Mowa będzie jednak nie o nieruchomościach przejętych na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydanej na podstawie przepisów specustawy drogowej, lecz o nieruchomościach przejętych na skutek decyzji wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości wydanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 roku o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości.
Choć przepisy rzeczonej ustawy już dawno zostały zastąpione inną regulacją prawną, z punktu widzenia osób które wówczas (w okresie jej obowiązywania) przekazały nieruchomość pod drogę na rzecz gminy lub Skarbu Państwa, są bardzo istotne. Wynika to z faktu, że pomimo upływu kilkudziesięciu lat, w wielu przypadkach do dzisiaj nie doszło do odpowiedniego rozliczenia za przejętą nieruchomość.
O pozytywnym finale jednej z tego typu spraw mieliście Państwo okazję już przeczytać w innym wpisie – szczegóły tutaj. Zachęcam także do prześledzenia innych wpisów na blogu, które nawiązują do tego zagadnienia.
W toku procedury dochodzenia odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, przedstawiciele i pełnomocnicy podmiotów zobowiązanych do wypłaty odszkodowania (Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego) chcąc uniknąć obowiązku wypłaty odszkodowania, zwykle powołują się na rzekome ustalenia z właścicielem – a będąc precyzyjnym, z byłym właścicielem nieruchomości – z których wynika jakoby ten, dobrowolnie i w pełni świadomy sposób zrzekł się prawa do odszkodowania lub wyraził zgodę na odszkodowanie narzucone przez urząd.
W wielu sprawach, druga strona sporu powołuje się także na treść decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, z której wynika że nieruchomość została przejęta „nieodpłatnie”, „bez odszkodowania” itd.
Choć wynika, to już z moich wcześniejszych publikacji i cytowanych tam orzeczeń, należy jeszcze raz bardzo wyraźnie podkreślić, iż takie decyzje wójta w zakresie w jakim stanowią o „nieodpłatnym” przekazaniu działki pod drogę publiczną są nieważne.
Podstawą takiego stanowiska jest stwierdzenie, podnoszone przez nas na każdym etapie postępowania, w każdej tego typu sprawie, że przepisy rzeczonej ustawy, nie uprawniały wójta o orzekaniu ani o przejściu prawa własności drogi na gminę lub Skarb Państwa (bowiem następowało to z mocy prawa, w dniu w którym decyzja podziałowa stała się ostateczna), ani tym bardziej do orzekania o tym, że droga została przejęta „bez odszkodowania”.
Dzisiaj, do grupy wcześniejszych orzeczeń możemy dodać kolejne orzeczenia sądów administracyjnych, w tym przypadku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Sąd ten stanął na identycznym stanowisku jak powyższe i jednoznacznie wskazał, że „decyzje podziałowe wójta w zakresie w jakim stanowią o „nieodpłatnym” przekazaniu działki pod drogę publiczną nie wprowadzają żadnych zmian w sferze prawnej adresatów”. Przy czym, przez adresatów w tym przypadku należy rozumieć adresatów do których była kierowana decyzja wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości, czyli ówczesnych właścicieli nieruchomości.
Takie kolejne korzystne orzeczenia, powinny korzystnie wpłynąć na praktykę organów w toku postępowania o odszkodowanie. Tym bardziej w sprawach, w których starostowie i wojewodowie dotychczas kwestionowali roszczenia odszkodowawcze z przyczyn opisanych powyżej.
Warto także podkreślić, że zgodnie z zasadą pogłębiania zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej, wyrażonej w art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego „organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym”.
Wojoweb