Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, to czy, komu, kiedy i w jakiej wysokości zostanie wypłacone odszkodowanie jest uzależnione od wielu okoliczności, bardzo często uzależnionych od konkretnego przypadku, a także działań podejmowanych w toku postępowania o odszkodowanie. Należy także pamiętać, że nie bez znaczenia jest również to, co zostanie wykonane na etapie planowania inwestycji, czyli choćby w toku postępowania o wydanie tzw. decyzji środowiskowej czy później w toku postępowania o wydanie decyzji ZRID, kiedy dochodzi do opracowania i przyjęcia ostatecznych rozwiązań projektowych.

Jeśli ograniczymy się jedynie do postępowania o odszkodowanie, mowa będzie nie tylko o działaniach osoby uprawnionej do odszkodowania i jej przeciwnika procesowego, czyli inwestora reprezentującego Skarb Państwa lub właściwą jednostkę samorządu terytorialnego, na rzecz których dochodzi do przejęcia nieruchomości wywłaszczanych pod realizację inwestycji drogowych. Poza tym istotne są również działania organów (urzędów), których ustawowym zadaniem (obowiązkiem) jest wszczęcie i rzetelne przeprowadzenie postępowania o ustalenie odszkodowania i wydanie decyzji ustalającej wysokość tego odszkodowania, która to decyzja – po tym jak stanie się ostateczna – jest podstawą do wypłaty odszkodowania.

W praktyce, nie tylko funkcjonowanie organu jako takiego (urzędu jako całości, lub jego właściwej komórki – referatu/wydziału/departamentu) ale również praca wykonywana przez poszczególnych pracowników urzędu zaangażowanych w obsługę sprawy, są bardzo istotnym elementem całego postępowania. Wadliwe prowadzone postępowanie o odszkodowanie, przez co należy rozumieć również sposób w jaki jest prowadzone (inaczej forma) może, i – niestety – zwykle ma wpływ na treść decyzji, czyli innymi słowy na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy.

W przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia konieczne staje się odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji, w razie potrzeby – w przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia organu odwoławczego – konieczna jest także skarga do sądu administracyjnego, a następnie – w przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Przykładem prawidłowego prowadzenia postępowania, są ostatnie korzystne wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wydane w sprawach naszych Klientów. W toku postępowania zakwestionowano szereg uchybień wojewody, których dopuścił się w toku postępowania pierwszej instancji oraz ministra, których dopuścił się w toku postępowania odwoławczego. W szczególności zakwestionowano sposób prowadzenia postępowania, który miał wpływ na treść decyzji, w tym sposób zbierania (pozyskiwania) dowodów i ich późniejszą ocenę, np. operatów szacunkowych nieruchomości.

Uchylając decyzje wojewody i ministra, skład orzekający przypomniał między innymi powszechnie znaną zasadę, zgodnie z którą w toku postępowania „jako dowód w sprawie należy dopuścić wszystko, co może się przyczynić do wyjaśnienia sprawy, a jednocześnie nie jest sprzeczne z prawem”, przez co należy rozumieć także dopuszczalność uwzględnienia operatu szacunkowego przygotowanego na zlecenie strony.

Warto także podkreślić, że zgodnie z zasadą pogłębiania zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej, wyrażonej w art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego „organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym”.