Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Podstawą do rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie budowy drogi publicznej jest decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja ZRID). Zaś do wydania rzeczonej decyzji dochodzi w ramach dość specyficznego postępowania administracyjnego, które w zasadzie jest sumą kilku innych odrębnych procedur i rozstrzygnięć administracyjnych.
Jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym i nauce prawa, rzeczona decyzja nie stanowi klasycznego orzeczenia administracyjnego skutkującego wyłącznie odebraniem praw rzeczowych przysługujących do nieruchomości (np. prawa własności, czyt. wywłaszczenia). Wywołuje bowiem także inne skutki prawne, w tym przede wszystkim pełni funkcję wspomnianego już pozwolenia na budowę przyszłej drogi publicznej.
Jednym ze skutków wykonania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest to, że ta „stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i katastrze nieruchomości” – o czym przesądza art. 12 ust. 3 specustawy drogowej.
Na podstawie decyzji ZRID dokonuje się zatem zmian dotyczących stanu prawnego nieruchomości poprzez określone wpisy w księgach wieczystych prowadzonych dla nieruchomości objętych tą decyzją. Przedmiotem wpisu do księgi wieczystej jest więc zmiana podmiotowa co do właściciela nieruchomości – w miejsce dotychczasowego podmiotu prawa własności wpisywany jest podmiot publicznoprawny. Z mocy decyzji dokonuje się także wykreślenia innych praw rzeczowych ujawnionych w księdze wieczystej, a więc prawa użytkowania wieczystego oraz ograniczonych praw rzeczowych, w tym m.in. hipoteki. Zmiany dokonuje się oczywiście do takiej części nieruchomości, która objęta została liniami rozgraniczającymi teren dla drogi publicznej, chyba że w skład tego terenu weszła cała nieruchomość.
Decyzja ZRID jest także podstawą ewidencyjnego oznaczenia nieruchomości lub ich części, ujawnionego w księdze wieczystej.
Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wywołuje zatem nie tylko omówione wyżej skutki odnoszące się do stanu prawnego podlegające ujawnieniu w księdze wieczystej, ale również skutki w zakresie ewidencyjnego opisu nieruchomości i ich części. Wynika to z podziału nieruchomości, w wyniku którego dokonuje się ewidencyjnego wydzielenia działek gruntu wraz z ich nowym oznaczeniem, granicami ewidencyjnymi i wielkością powierzchni. Szerzej na ten temat możecie Państwo przeczytać w poprzednim wpisie poświęconym tej tematyce – tutaj.
Decyzja ZRID stanowi źródło zmian dotyczących oznaczenia nieruchomości wpisywanych zarówno do księgi wieczystej i jak również do ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości). Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków w tym przypadku dokonywane jest z urzędu, zaś wprowadzenie zmian do księgi wieczystej odbywa się na wniosek inwestora.
Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż dokonywanie zmian w księdze wieczystej oraz w ewidencji gruntów i budynków następuje dopiero z chwilą, gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanie się ostateczna. Dotyczy to również decyzji, której został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Powyższe wynika z tego, że „wykonalność” decyzji w tym przypadku odnosi się jedynie do sfery faktycznej, co pozwala inwestorowi na zajęcie nieruchomości i rozpoczęcie robót budowlanych – nie zaś do sfery prawnej, o której mowa powyżej.
Wojoweb